Savunma sanayinde hem devlet hem sivil satışlar artıyor
Türkiye’nin savunma sanayinde yıldızı, pandemiden sonra daha da parlayacak. TİM verilerine göre, Türk savunma ve havacılık sanayinin ihracatı geçen yıl yüzde 16.8 azalırken, 2021 yılının Ocak-Nisan döneminde, bir önceki yılın aynı dönemine göre yüzde 47.7 artarak 949 milyon 744 bin dolar oldu. Türkiye’nin hafif silah devi Samsun Yurt Savunma’nın Genel Müdürü C. Utku Aral, “Geçen yıl devlet kontratlarında yaşanan gecikmeler, 2021 yılında çözülmeye başladı, teslimatlar hızlandı. Dünyada pandemide yaşanan sosyal ve ekonomik değişimler sivil satışlardaki artışı da tetikledi. Önümüzdeki dönemde Türkiye’nin savunma ihracatının daha da artmasını bekliyoruz” dedi.
Pandemi, dünyada savunma sanayindeki denge ve dinamikleri değiştirdi. Stratejik projelerle yoluna devam eden savunma sanayi, pandemide diğer sektörlere göre daha az etkilendi. Buna karşın, alınmış birçok devlet kontratlarının teslimatları yapılamadı. Diğer bir deyişle üreticiler projeleri tamamlasa bile son kullanıcı; testlere gelemedi, kaynağında kabulleri yapamadı. Eski teslimatlar yapılamadığı için yeni büyük ihaleler açılamadı. Devlet kontratlarındaki gecikmelere karşın, pandemide yaşanan ekonomik ve sosyal değişimler sivil satışları beklenmeyen oranda artırdı. Özellikle tabanca, yarı otomatik tüfek, yarı otomatik tabanca ve av tüfeklerine talep arttı.
“2021’de ihracatımız artıyor”
2021 yılının ilk aylarından itibaren ise hem devlet hem sivil satışların artması, Türkiye’nin ihracat rakamlarına olumlu yansıdı. Türkiye İhracatçılar Meclisi (TİM) verilerine göre Türk savunma ve havacılık sanayinin ihracatı 2020 yılı Ocak-Aralık döneminde, önceki yılın aynı dönemine göre yüzde 16.8 azalarak 2 milyar 279 milyon dolar olmuştu. 2021 yılında ise savunma sanayi ihracatı artmaya başladı. 2021 yılı Ocak-Nisan döneminde Türk savunma ve havacılık sanayinin ihracatı, 2020 yılının aynı dönemine göre yüzde 47.7 artarak 949 milyon 744 bin dolar olarak gerçekleşti.
“Kontrat kabulleri başladı”
Canik markasıyla dünyanın 7’inci büyük hafif silah üreticisi olan Samsun Yurt Savunma’nın Genel Müdürü C. Utku Aral, pandemide değişen dengelerin 2021 yılından itibaren Türk savunma sanayinin lehine döndüğünü belirtti. Hem devlet hem de sivil kanatta satışların arttığını söyleyen Aral, “Ülkelerin yetkili makamları, 2021 yılı itibariyle kontratlardaki gecikmelerin sürdürülebilir olmadığını kabul edip teslimatlarını almaya başladılar. İnanıyorum ki, önümüzdeki süreçte savunma sanayi alımlarını artıracak. Sivil talepteki artış da sürüyor” dedi.
Önümüzdeki süreçte Türk savunma sanayinin yıldızının daha da parlayacağını düşünen Aral, “Türkiye, çok önemli süreçlerden geçti. Azerbaycan’daki savaş, Doğu Akdeniz’deki mücadele, Libya’daki savaş, Türkiye’nin ne kadar etkin bir savunma sanayi üreticisi olduğunu dünyaya gösterdi. Bu, önümüzdeki süreçte Türkiye’nin savunma sanayi ürünlerine talebi artıracaktır. Elbette bu zaman alacaktır ama vitrine çıkmış olduk. Hava, kara, deniz savunma sistemlerimiz, insansız araçlarımız, mühimmat ve roket-füze sistemlerimiz başarısını en iyi şekilde kanıtladı. Önümüzdeki dönemde Türkiye’den savunma sanayi ürün talepleri artacaktır. Burada önemli olan kalifiye ürünleri, yurt dışına göndermek. Karşı tarafta yaşanacak en ufak bir memnuniyetsizlik, Türkiye’nin tüm savunma sanayine olan ilgiyi sekteye uğratacaktır” diye konuştu.
“Üniversite-sanayi iş birliği şart!”
Türkiye’nin savunma sanayinde başarısını artırmak için neler yapılması gerektiği konusundaki önerilerini Aral, şöyle açıkladı: “Türkiye’nin savunma sanayinde daha fazla ileriye gidebilmesi için artık çok fazla disiplinli projeleri hayata geçirmesi gerekiyor. Bunlara da firmaların kendi Ar-Ge’lerinin yetmesi mümkün değil. Konuyu şu örnekle anlatayım. Biliyorsunuz; Türkiye, Uzay Programı’nı açıkladı. Bu program sadece roketi ve kapsülü yapmaktan ibaret değil. Biyolojiden gıda sanayine bütün sektörlerde başarılı çalışmaların yapılmasını gerektiriyor. Bunu yapabilmek için de üniversite-sanayi iş birliği şart. Üniversitelerin Ar-Ge altyapısı tüm branşları kapsadığı gibi insan kaynağı, firmalara nazaran daha üst seviyede. Türkiye, Uzay Programı yapmak hatta savunma sanayinde daha ileri adımlar atmak istiyorsa üniversite-sanayi iş birliğini artırması gerekiyor. Üniversitelerin bu alana yöneltilmesi ve projelere dahil edilmesi çok faydalı olur. Onlara buralardan kaynak yaratılması ve kaynakların sürekli kılınması gerekiyor ki; üniversiteler odaklarını kaybetmesinler, savunma sanayi alanında çalışmalarına devam etsinler.”
EDİTÖRE NOT:
Samsun Yurt Savunma Sanayi ve Ticaret A.Ş. (SYS), devlet öncülüğünde başlatılan Doğu Karadeniz Silah Projesi’nin Samsun ayağının temsilcisi olarak 1998 yılında kuruldu. Aradan geçen 23 yılda SYS; Canik markasıyla silah, silah aksesuarları, silah sistem tasarımı ve üretimi konusunda Türk savunma sanayinin önemli kuruluşlarından biri haline geldi. Merkezi İstanbul’da bulunan SYS, Samsun Organize Sanayi Bölgesi’ndeki toplam 40 bin metrekare kapalı alan üzerine kurulu üç tesisinde 750 çalışanı ile üretimini sürdürüyor. Kayseri ve Elazığ’da birçok sanayi yatırımına imza atan Aral ailesi tarafından yönetilen SYS, hafif silah pazarında Canik markasıyla adını dünyaya duyurdu. Yıllık 400 bin adet tabanca üreten SYS; 1 dakikada 1 tabanca üretiyor. Üretiminin yüzde 95’ini 68 ülkeye ihraç eden firmanın yıllık ihracatı 120 milyon doları buluyor. 2010 yılından beri ABD’deki faaliyetlerini, Century Arms ile ortak olarak kurduğu CANIKUSA firması üzerinden yürüten SYS; 2020 yılında dünyadan Amerika’ya en çok tabanca ihraç eden dördüncü firma oldu. Özgün Yerli Tabanca’dan milli uçaksavar üretimine kadar birçok yerli ve milli savunma sanayi projesinin partneri olan SYS, dünya çapında bir savunma sanayi şirketi olmak için çalışmalarını sürdürüyor.
Sinem Uyanık-İSTANBUL